Çeviren: Şadiye Ateş (sadehayat.com)
Kimi zaman büyük ve kalabalık şehirlerde bile dış mekânlardaki hava, iç mekânlara oranla daha temiz ve tercih edilir bir hal alabiliyor. Bunun en önemli sebebi açık havada bulunan ağaç ve bitkilerin havayı temizliyor olması. Diğer bir sebebi ise kapalı ortamlarda yoğun kullanılan parfüm, deterjan, kumaş, vernik, yapıştırıcı ve boya gibi maddelerden yayılan ve sağlığı tehdit eden ürünler.
Gün boyunca temas halinde olduğumuz bu maddelerin zararından tamamen kurtulmak zor. En güvenlisi zararların farkında olarak asgari düzeye indirmek. Bir de yardımcı bitkilerle ev ve ofis ortamlarında havayı temizleyebilirsiniz. NASA’nın yaptığı bir araştırma havayı en iyi temizleyen bitkileri bildiriyor. Araştırma hangi bitkinin havadaki kimyasal buharı yok etme, böcekleri engelleme, ev veya ofis ortamını koruma özelliği taşıdığını gösteriyor. NASA’nın iki yıl süren araştırması, bu bitkilerin havadaki en zararlı toksinleri yirmi dört saat içinde %87 oranına kadar azalttığını gösteriyor.
Areka Palmiyesi (Chrysalidocarpus lutescens)
NASA Hava Temizleme Değeri: 8.5
NASA'nın araştırmasına göre en üst havayı temizleme seviyesine sahip bitki areka palmiyesi. Areka palmiyesi, evinizi ve ofisinizi nemli tutmak ve havadaki kimyasal toksinleri temizlemek konularında en güvenebileceğiniz bitki. Bu palmiye havayı toluenden ve ksilenden arındırma konusunda oldukça etkilidir. Kış aylarında, areka palmiyesi elektrikli hava nemlendiricilerinin yerine kullanılabilir.
Salon Palmiyesi (Rhapis excelsa)
NASA Hava Temizleme Seviyesi: 8.5
Salon Palmiyesi, NASA'nın yaptığı araştırmada hava temizleme gücü açısından Areka palmiyesi ile aynı sonucu vermiştir. Çok amaçlı bir bitkidir. Hava sıcaklığının -5 ve 40 °C arasında olması koşulu ile hem nemli hem kurak iklimlerde yaşayabilir. Birçok böceğe karşı yüksek oranda dayanma gücüne sahiptir.
Bambu Palmiyesi (Chamaedorea seifrizii)
NASA Hava Temizleme Seviyesi: 8.4
Bambu palmiyesi, salon ve areka palmiyelerine oranla yalnızca bir basamak geridedir. Bambu palmiyesi dolaylı güneş ışığında ve nemli tutulduğunda kuvvetlenerek büyür. Tüm bu koşulların sağlanması şartı ile bambu palmiyesi bulunduğu ortamın havasını temizleyen önemli bitkilerden biridir.
Kauçuk (Ficus robusta)
NASA Hava Temizleme Seviyesi: 8.0
Kauçuk, NASA'nın sıralamasında dördüncü sırada yer alır. AvianWeb'e göre kauçuk, ev veya ofisinizi kimyasal toksinlerden (özellikle formaldehit) arındırmada üstün bir kabiliyete sahiptir ve bunun için birçok bitkiye oranla çok daha az ışığa ihtiyacı vardır. Ancak, evinizde hayvan besliyorsanız kauçuk kullanırken dikkatli olmalısınız çünkü yaprakları zehirli olabiliyor.
Kardeş Kanı (Dracaena deremensis)
NASA Hava Temizleme Seviyesi: 7.8
Kardeş Kanı, 7.8 puan ile NASA'nın sıralamasında beşinci sırada yer alıyor. Parlak ve ışıltılı bir bitki olan Kardeş Kanı özellikle havadaki benzen, ksilen ve trikloretilen'i emiyor.
İngiliz Sarmaşığı (Hedera Helix)
NASA Hava Temizleme Seviyesi: 7.8
Yaşadığınız yer havasız ve kuru ise İngiliz sarmaşığı kurtarıcınız olabilir. WebMD'nin açıkladığına göre İngiliz sarmaşığı "alerjiler için çözüm" sağlar ve havadaki küfün %60’ını 6 saat içerisinde emebilir. Aynı şekilde havadaki atıkların da %58'ini emer. Astım ve alerji gibi rahatsızlıkları olanlar ya da daha temiz bir hava solumak isteyenler İngiliz sarmaşığı kullanabilirler.
Ficus Alii (Ficus macleilandii)
NASA Hava Temizleme Seviyesi: 7.7
Ficus Alii, toksin giderme seviyesi açısından kauçuk kadar üstün kabiliyete sahip değildir fakat temiz havadan yoksun olan ofis ya da eviniz için diğer bitkilerin yanında etkili olacaktır. Ofiste sikiş Özellikle formaldehite karşı etkili olduğu için suntadan yapılmış eşyalara karşı koruyucu görev üstlenir.
Salon Eğreltisi( Nephrolepis exalta)
NASA Hava Temizleme Seviyesi: 7.5
NASA'nın sıralamasında dokuzuncu sıra herkesçe bilinen salon sarmaşığına ait. Salon Eğreltisinden yatıştırıcı ve rahatlatıcı bir bitki. Çünkü bu bitki ev ve ofisinizin havasındaki küf ve toksinleri temizlemede "en etkili filtre"ye sahip.
Yelken Çiçeği (Spathiphyllum commutatum)
NASA Hava Temizleme Seviyesi: 7.5
NASA, listenin son sırasını yelken çiçeğine ayırıyor. Evinizdeki toksinleri öldüren bu güzel çiçeğe bakarken suyunu bol verin fakat fazla ışık almamasına dikkat edin. Bu koşulları sağladığınızda 7/24 çalışan doğal bir hava temizleyiciye sahip olacaksınız. Yelken çiçeği formaldehit, ksilen, toluen, amonyak, benzen, trikloretilen ve ayrıca alkol ve aseton buharını da emer.
Bahsettiğimiz bu kimyasalların nerelerde bulunduğuna değinecek olursak;
- Benzen: Yağlar, boyalar, mürekkep, plastik ve kauçuk malzemeler, mobilya cilası, tutkal, deterjan, sigara tütünü ve benzinde mevcuttur. Kromozom bozukluklarına, kansızlık ve kemik iliği rahatsızlıklarına, kan kanserine, cilt rahatsızlıklarına, baş ağrısı, halsizlik, bulantı ve çarpıntıya, gözde katarakta, bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilir.
- Formaldehit: Preslenmiş ahşap, köpük izolasyon, kağıt torbalar, parafinli kağıtlar, su geçirmezler, yangın geciktiriciler, yer kaplamalarındaki bağlayıcılar, halı tabanı, ütü istemez giysiler, doğal gaz, gazyağı ve sigara dumanı bu bileşiğin kaynaklarındandır. Göz, burun ve boğazda mukozayı zedeleyerek rahatsız eder. Ciltte alerji ve baş ağrısı yapar. Astım ve kanser yapıcı etkileri vardır.
- Trikloroetilen (TCE): Kuru temizlemede, baskı mürekkebi, boya, vernik saç spreyleri ve tutkallarda bol miktarda kullanılan yaygın bir maddedir. Başta akciğer kanseri olmak üzere bazı kanser türlerine sebep olduğu bilinmektedir.
- Karbonmonoksit: Doğalgaz, gazyağı, benzin, tüp gazı, kömür ve odun gibi yapısında “karbon” bulunan yakıtların yanması veya tam olarak yanmaması sonucunda oluşan dumanda yer alan zehirli bir gazdır. Tatsız, renksiz, kokusuz olması ve tahriş etme özelliğinin olmaması nedeni ile fark edilmediği için “sessiz katil” olarak bilinir. Huzursuzluk, yorgunluk hissi ve nezle hali, şiddetli baş ağrısı, bulantı/kusma, karın ağrısı, göğüs ağrısı ve çarpıntı, uyuşukluk ve uyuklama, bayılma ve nöbet geçirme, solunumun durması ve ölüm sebep olduğu problemlerdir.
- Toluen: Kaynağı; vernikler, yapıştırıcılar, halılar, "su bazlı" maddeler ve aynı zamanda sabunlar ve cilalardır. Alerji, baş ağrısı, mide bulantısı, hatta halüsinasyonlara sebep olabilir.
Kaynaklar:
